اجزای تشکیل دهندۀ جهان هستی چه در سطح سیستمهای بزرگ تصادفی و چه در سطح کوچکترین اجزای تشکیل دهنده، کاملا با یکدیگر در ارتباط بوده و بر هم تاثیر گذار هستند.
همانطور که در لوح زمردین هرمس اشاره شده است:
As above so below, As w...ithin so without
هر آنچه که در بالا یافت می شود در پایین هم هست و هرآنچه در درون است بیرون هم وجود دارد.

اثر پروانه ای یکی از معروف ترین نظریات ریاضی است که روابط بین اجزا در یک سیستم پیچیده و بزرگ را توضیح می دهد. این تئو.ری نخستین بار در تحقیقات هواشناسی و در سال 1963 توسط ادوارد لورنزدر آکادمی علوم نیویورک مطرح گشت که حاصل تحقیقات وی بر روی مدل های پیش بینی وضع هوا بود.وی به طورتصادفی کشف کرد که اگر در معادلات ریاضی که برای پیش بینی وضع هوا به کمک سوپر کامپوتر های آن زمان به کار برده می شد میزان ممیز تنها یکی ازورودی ها را به مقدار بسیارناچیز و عملا غیر قابل تاثیر تغییر کند و مثلا به جای 0.50601 عدد 0.506 استفاده شود نتیجه کاملا متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اگر تاثیر وزش باد حاصل از بال های یک پروانه در معادلات پیش بینی وضعیت هوا حذف شود حاصل پیش بینی می تواند کاملا متفاوت از زمانی باشد که این لرزش بال ها در نظر گرفته می شوند.
او این نظریه را به نام اثر پروانه ای نام نهاد و بر طبق این نظریه ثابت کرد که حرکت بالهای یک پروانه در برزیل می تواند باعث بروز طوفانی در تگزاس شود این نظریه در واقع حالت خاصی از نظریه آشوب است که توضیح دهنده ی ارتباط و ریاضیات بین اجزای یک مجموعه دینامیک نامنظم و تصادفی است .
. بر طبق این نظریه می توان به راحتی مشاهده کرد که در یک مجموعۀ بزرگ تصادفی (به عنوان مثال جهان هستی) تمامی اجزا بر یکدیگر تاثیر گذاشته و صرف نظر از کوچکی و یا بزرگی هر بخش، تغییرات می تواند کل سیستم را تحت تاثیر قرار دهد.
اجزای یک سیستم تصادفی در طبیعت علاوه بر تاثیری که هر یک بر اجزای دیگر دارند در نهایت از یک مدل ریاضی پیروی می کنند. مهم نیست که در مورد نحوۀ تشکیل پوستۀ یک ویروس صحبت می کنیم و یا در حال بررسی حرکت ابرها هستیم، همگی ازاصول ریاضیات مندلبرت پیروی خواهند کرد. حتی شکل و نحوۀ تشکیل رودخانه ها نیز دارای اصولی مشابه با رویش برگهای درختان است. در اشکال مندلبرت که اصطلاحا فراکتال نامیده می شوند هر جز دربرگیرندۀ تمام اجزای دیگر است. این بدین معنی است که مهم نیست به کدام بخش از شکل نگاه می کنیم، هر قسمت تمامی قسمتهای دیگر را در بر گرفته است.
در زیر نمونه هایی از اشکال فراکتالی را می بینیم.

در زبان چيني «چي» به معناي هوا، نفس، بخار، يا همان پرانا در زبان سانسكريت و يا همان انرژي معنوي است. «گنگ» به معناي حركت يا به دست آوردن است. بنابراين چي گنگ را مي توان به دست آوردن يا گرفتن انرژي معنوي ترجمه نمود.
اين ورز...ش قديمي ترين نوع ورزش در چين است كه براي تحصيلِ انرژي مورد استفاده قرار مي گيرد و منجر به حفظ سلامت و همچنين درمان بيماري ها مي شود. حركات همآهنگ بدن و حركات منظم تنفسي و تمركز ذهني براي وارد نمودن انرژي به بدن انجام مي شود.
در فلسفه تائوئيسم چيني عقيده بر آنستكه عمر ترميم سلول هاي بدن حدود 120 سال است. دليل اينكه اغلب انسان ها زودتر پير مي شوند و مي ميرند، پندار بد و گفتار بد و كردار بد است.
ورزش چي گنگ بر اساس هماهنگ كردن سه وجود اصلي، يعني انديشه و بدن و نفس (دم) است. انديشه بايد در هنگام ورزش آرام و نيك باشد. انسان بايد در موقع ورزش به طبيعت و مناظر آرام بخش فكر كند. بدن بايد در هنگام ورزش راست و استوار و نرم باشد.
در ورزش چي گنگ آرام و عميق تنفس كردن بسيار اهميت دارد. در اين ورزش سعي مي شود كه مركز نفس كشيدن را از انقباض و انبساط قفسه سينه به سوي ديافراگم تغيير دهند. اين روش اجازه مي دهد تا تنفس عميقتر و آرامتر انجام شود. اين تمرين ها بايد زير نظر يك استاد دانا و با تجربه يادگرفته شود، چون اگر به صورت صحيح انجام نگردد ميتواند به شخص صدمه بزند.

 شاخه های علوم خفیه :

کیمیا: کوشش در دگرش (تبدیل) کانی ها و فلزات، علم اکسیر.

لیمیا: تبدیل قوای فاعل به مفعول یا بالعکس، علم طلسمات.

هیمیا: احوال ستارگان و حیوانات مرتبط با آنها، علم تسخیرات.
...
سیمیا: راز و رمز اعداد دیدن و تصرف موجودات تخیلی، علم خیالات.

ریمیا: تردستی یا علم شعبدات.
پنج حرف اول نام این شاخه ها که «خمسهٔ مُحتجبه» نامیده میشدند، عبارت «کُلَه سِر» را می سازد که به معنی مجموعهٔ اسرار است.

کیمیا:(کیمیاگری) کیمیا یکی از شاخه های علوم غریبه است. کیمیا به نظر باورمندان به آن عبارت است از روش تبدیل عناصر. در علم کیمیا شرایط خاص این تبدیل آمده است که سخت ترین از علوم غریبه میباشد اما در قدیم بخاطر ارزش بسیار طلا فقط دنبال ساخت طلا و نقره بودند اما کسی که آگاه به رموز این علم باشد می توانند مواد مختلف تولید کند. ریشه واژه کیمیا را از زبان یونانی دانسته اند دانش کیمیا از ایران برآمد و از راه عربها به اروپا هم راه یافت این دانش را می باید زیرساخت دانش شیمی بدانیم. خود واژه شیمی هم فرانسوی شده واژه کیمیاست.
سیمیا: سیمیا یکی از گونه های نهان شناسی (علوم خفیه) است. در بسیاری از کتابهای خطی و قدیمی آورده شده که، سیمیا علمی است که حضرت عیسی(ع) با آن به إذن خداوند مردگان را زنده می نمود. از دیگر گونه های مرتبط با آن از کیمیا، لیمیا، ریمیا و هیمیا نام می.برند. قدیمیان تعریفهای گوناگونی برای سیمیا آورده.اند از جمله اینکه سیمیا طلسم و روش انتقال روح و تغییر اشکال موهوم است، دیدن موجودات پندارین است، روش تسخیر جن است، دانش خواص و رازهای حروف است و غیره. کسانی که به وجود راز در حروف باور دارند حروف را دارای سه سرشت آتشی، آبی و خاکی می دانند و بر این باورند که این سرشت ها در حروف و نامها روان هستند و با آنها می توان در جهان طبیعت تأثیر گذاشت.
لیمیا: لیمیا از دانش نماها (شبه علم) و از شاخه علوم خفیه است. به نظر برخی از معتقدان به آن، لیمیا علمی است که از کیفیت تاثیر قدرت اراده و روح به وسیله ارتباط آن با ارواح قوی و بزرگ، مانند ارتباط با فرشتگانی که موکل ستارگانند، گفتگو دارد. این علم همان فن تسخیر است؛ چون به وسیله آن ارواح قوی یا جنیان را تسخیر کرده و از آنان کمک می گیرد. به گفته باورمندان به آن، در لیمیا چگونگی تأثیرهای ارادی در صورت اتصالش با موجودات ماورائی مورد نقد و بررسی قرار می.گیرد. لیمیا منجر به کسب قدرت تسخیر جن و روح می شود. منظور از تسخیر آن است که موجودات در اختیار و به فرمان انسان باشند.
ریمیا: ریمیا یکی از پنج علم خفیه است که از استخدام قوای مادی برای دست یابی به آثاری خارق العاده سخن می گوید. آن را «شعبده» نیز گفته اند.
هیمیا: هیمیا یکی از دانش.نماها از شاخه علوم خفیه است. بنا به تعریف باورمندان به این دانش نما، هیمیا علم تسخیرات است و در آن آمیختن نیروهای جهان فراسو با عناصر این.جهانی مد نظر است. در طلسم از طریق برخی ابزار و وسایل مادی (عناصر این جهانی) نیروهای ماورائی جهت انجام کارها به خدمت گرفته می شوند. ظاهراً طالع.بینی نیز زیرمجموعه هیمیا می باشد. در طالع.بینی باور بر این است که محل و موقعیت قرار گرفتن ستارگان در لحظه تولد نوزاد، بر سرنوشت و آینده او تأثیر می گذارد و از این طریق نسبت به پیشگویی در مورد آینده اقدام می شود. طالع.بینان معمولاً با استناد به تأثیرات ماه، خورشید و ستارگان دیگر پیشگویی می کنند.

خدایان و خدابانوان درون انسان, هم به کهن الگوی قدرتمند درونی و هم به کلیشه های سازگارانه اجتماعی آنها می پردازد,«دیدگاهی کاالبدشکافانه»از روان شناسی اعماق وجودمان را فراهم می سازد و بدین ترتیب کمک می کند تا ریشه تعارضات درونی خود و در عین حال تمامیت وجودی خود را بازیابیم.
وقتی در می یابیم آنچه که انجام میدهیم,بر اساس نوع شخصیت ماست ,دستخوش حالتی از خوشی و نشاط می شویم که ریشه در احساس تمامیت و یگانگی با هستی دارد.برعکس زمانی که وضعیت جسمی و رویاها و علائم بالینی,تعارضات و رنج ها ی مارا نشان میدهند,در می یابیم که یک کهن الگو را نادیده گرفته و یا آگاهانه سرکوب کرده ایم.
سروران «اعم از خدایان و خدابانوان»یونان باستان در درون همه ما ,اعم از زن و مرد زندگی می کنند ,هر چند که معمولا در شخصیت مردان ,خدایان و در شخصیت زنان ,خدابانوها از قدرت بیشتری برخوردارند.
هر کهن الگویی «با مواهب خدایان » و «نعمت های خدابانوان » و مشکلات بالقوه خاص خود ارتباط دارد قدردانی از آنها باعث می شود تا هم به خاطر بهره مندی از آنها احساس غرور کنیم ,هم دست از سرزنش خود بر داریم .از انجا که انچه منطبق بر کهن الگوی ماست ,ارزشمند است ,انسانی که بداند کدام خدا و خدابانو, در وی فعال تر است,حق انتخاب ها و شرایطی را که موجب احساس رضایت بیشتر او می شوند بهتر میشناسد.
شناخت خدایان گاهی باعث می شود تا بخش های فراموش شده و مُثله شده خود را «بازشناسیم».
با آگاهی از وجود آنان ,درست مثل زمانی که در آیینه نگاه می کنیم و انگار برای اولین بار است که خود را می بینیم,به شناخت و بینش واضح و شفافی دست می یابیم,علت عکس العمل های دیگران نسبت به خود را می فهمیم و خود را بهتر می شناسیم. 

اسطوره ها سر نخ هایی به سوی عمیق ترین توان های معنوی ما هستند و میتوانند ما را به شادی، اشراق و حتی جذبه رهنمون شوند. بقایای همه اسطوره ها مانند تکه سفال های شکسته در یک محوطه باستان شناسی ، حدود دیوار های نظام باورهای درونی ما را مشخص میکنند. هنگامی که داستان های اسطوره ای در ذهن شما جا بگیرد، ارتباط آن را با آنچه در زندگیتان اتفاق می افتد در می یابید. آنها شما را در مقابل چشم اندازی از آنچه برایتان اتفاق می افتد قرار میدهند.
این اطلاعات جسته و گریخته از روزگاران کهن و ناظر به مضمون هایی که به زندگی بشر یاری رسانده اند، تمدن ها را پدید آورده اند و در گذر هزاره ها ادیان را تغذیه کرده اند. به مسائل عمیق درونی و رازهای درونی و آستانه های گذر درونی ما میپردازند و اگر شما راهنما ها و علائم موجود در طول مسیر را نبینید، ناگزیرید شخصا مسیر را پیدا کنید.

اسطوره شناسی "آواز کائنات" یا " موسیقی افلاک " است. نوعی موسیقی که با آن به رقص در می آییم،حتی هنگامی که نام آهنگ آن را ندانیم.
ما ترجیع بندهای آن را میشنویم، "خواه در فراغت تنهایی به مومبو جومبوی یک حکیم جادوگر کُنگویی گوش کنیم، یا با جذبه ای فرهیخته ترجمه ی غزل های لائوتسه را بخوانیم، یا گهگاهی هسته سخت برهانی از آکویناس را بشکنیم و یا ناگهان معنای درخشان یک قصه عجیب و غریب پریان اسکیموها را در یابیم."
مثل قدیمی رومی میگوید : کسی که میخواهد ، سرنوشت راهنمای اوست، و کسی که نمیخواهد سرنوشت او را به دنبال خود خواهد کشید. 

در پی پیدایش علم روانشناسی از صد سال پیش و نظرات روانشناسان نام آوری چون فروید و یونگ و نئومان و آدلر و فروم و دیگران در مورد اسطوره های باستانی و کارکرد آن در ذهنیت و میراث تاریخی-اجتماعی فرد و جامعه ,مطالعه در متون اسطوره ای ,جنبه های جدید و کاربرد های تازه ای یافته است.
از جمله این که «بسیاری از رفتارها و باورهای امروزین ما بازتاب میراث جمعی-تاریخی اسطوره ای دور و دیر در سرزمینی است که ما در آن نسل در نسل زیسته ایم و بالیده ایم»

ویا «اسطوره ها هرگز نمی میرند بلکه به دلائل گوناگون در فرایند تکامل اجتماعی ,تغییر چهره داده و یا صورت مرئی خود را می پوشانند و از خود آگاه ذهن به نا آگاه منتقل می شوند و چون خزانه و گنجینه ای در آن جاودانه می مانند و تنها در رفتار فردی و جمعی آنهم به گونه ای غیر مستقیم بازتاب می یابند»

در راءس مکاتب روانشناسی که برای شناخت انسان امروزی به اسطوره روی می آورد «مکتب یونگ » قرار دارد.یونگ و پیروان او بیشترین بها را به سمبولهای دیرینه و باستانی و حتی پیش از تاریخ می دهند.
بنا به نظریه یونگ و پیروان او,اولین ساخته های هنری و نخستین تراوشات ذهنی,تحت تاثیر یک انرژی وادار کننده از نا خودآگاه به خودآگاه منتقل شده و در شکل و حجم و بیان ,وجههء ظهور یافته است.اینان مقدس بودند زیرا برای انسان باستانی نیروی مجذوب کننده و هولناک و سلطه گر و زندگی بخش داشته اند.به همین جهت منسوب به نیروی الهی و آسمانی شده و نخستین باورهای مذهبی را پدید آورده اند.
نمادهای اسطوره ای ,نخستین پدید آورندگانند و در همان حال سرمشق و الگوی همهء فعالیت های بشری از قبیل «زناشویی,تغذیه,تولید,جنگ و احساس و عاطفه و حس زیبا شناختی و.....»
به همین دلیل انسان باستانی از شخصیت های اسطوره ای الگو برداری کرده و انان را سرمشق زندگی خود قرار می داد.
از همین جا انسان امروزی میراث دار ذهنی نیاکان خود می شود و بخشی از این شخصیت های اسطوره ای را به صورت«الگوی دلخواه»در نا آگاه روان جای میدهد و شخصیت خود را بر مبنای آن سمت و سو می بخشد. 

تولتک ها خردمندانی از مرد و زن هایی بودند که خطه ی جنوبی مکزیک زندگی می کردند. این مردان و زنان دارای معرفت معنوی بوده، آیینی باستانی را شکوفا کردند. آنها برای حفظ این بینش معنوی و آیین باستانی، جامعه ای را به نام تولتک ها تشکیل دادند. تولتک ها به صورت گروه هایی مرکب از ناوال (استاد) و شاگردان در تئوتی هواکان (شهر قدیمی اهرام در خارج از مکزیکوسیتی و در صحرای مکزیک) گرد هم می آمدند تا در آنجا به خدا تبدیل شوند. آنها دانشمندان و هنرمندانی بودند که جامعه ای تشکیل دادند تا به کشف و حفظ خود معنوی بپردازند.
معرفت باطنی تولتک ها از طریق سلسله های متفاوتی از ناوال ها نسل به نسل انتقال یافت. ولی پیش گویی های نیاکان تولتک ها، حاکی از این بود که زمانی خواهد رسید که حکمت تولتک ها به میان مردم باز گردد. اکنون شخصیتی به نام «دون میگوئل روئیز» به عنوان یک ناوال، اما ناوالی جدید از سلسله ی تولتک ها و عقابان سلحشور به میدان آمده است تا آموزه های آنان را به بشریت عرضه کند. شایان ذکر است که «کارلوس کاستاندا» و «پائولو کوئلیو» هم از میراث داران خردمندی تولتک ها محسوب می شوند.
آموزه های تولتک: هر آنچه می بینیم یا می شنویم چیزی جز یک رؤیا نیست. انسان در بیداری رؤیا می بیند، در خواب هم رؤیای دیگری. رؤیا دیدن فعالیت مهم ذهن است و ذهن هر لحظه و بیست و چهار ساعت در حال دیدن رؤیاست. لذا زندگی هر فردِ انسانی در رویا دیدن می باشد.
چهار میثاق:
میثاق اول: با کلام خود گناه نکنید.
میثاق دوم: هیچ چیز را به خودتان ربط ندهید.
میثاق سوم: تصورات باطل نکنید.
میثاق چهارم: همیشه بیشترین تلاش خود را انجام دهید.
درباره ی عرفان تولتک ها فعلاً به زبان فارسی چند کتاب موجود است به نام های :«چهار میثاق کتاب خرد سرخ پوستان تولتک» و «زندگی براساس خرد سرخ پوستان تولتک»، هر دو کتاب از ناوال معروف یعنی دون میگوئل روئیز می باشد. کتاب سوم به نام «طریقت تولتک ها» اثر گراسئیلا کوروالان است.